Numan Çelebicihan
| Numan Çelebicihan | |
|---|---|
| |
| Kırım Halk Cumhuriyeti Başkanı | |
| Görev süresi 9 Aralık 1917 - 23 Şubat 1918 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Noman İbraim оğlu Çelebicihan 1885 Orkapı |
| Ölüm | 23 Şubat 1918 (33 yaşında)[1] |
| Partisi | Milli Fırka |
| Bitirdiği okul | Vefa Lisesi |
| Mesleği | Şair · siyasetçi · avukat |
| Dini | Sünni İslam-Hanefilik |
Numan Çelebicihan (Rusça: Нома́н Челебиджиха́н, Kırım Tatarca: Noman İbraim оğlu Çelebicihan, نعمان ابراهيم اوغلى چلبى جهان; 1885 - 23 Şubat 1918), Kırım Tatarı politikacı, avukat, şair ve yazar. 9 Aralık 1917 tarihinde kurulan kısa ömürlü Kırım Halk Cumhuriyeti'nin ilk başkanıdır. Kırım Tatarlarının ulusal marşı Ant Etkenmen'in şairidir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Numan Çelebicihan 1885'te Kırım'ın kuzeyindeki Orkapı'da Büyük Sonak köyünde doğdu. Babası İbrahim Çelebi,[2] Annesi Cihanşah'ın kızı[3] Eğitim için İstanbul'a gitti. Vefa Lisesi'nde okurken ilk olarak "Yaş Tatar Yazıcılar Cıyını" adında Tatar gençlik örgütünü kurdu. Daha sonra Kırım Tatar Öğrenci Birliği ve Vatan'ın kurulmasında rol aldı.
Hukuk eğitiminin ardından bağımsızlık hareketinde yer almak için Kırım'a geri döndü. Kırım Tatar Kurultayı'na Orkapı temsilcisi seçildi. 1917 yılında Millî Fırka'yı kurdu.
Kırım Tatar Kurultayı'nın başkanı seçilmesinden iki ay sonra, Ocak 1918'de Bolşevik güçlerinin Kırım'ı ele geçirmesinin ardından tutuklandı ve idam edildi. Cesedi de Karadeniz'e atıldı.[4] Bugün, sembolik mezarı; Gözleve şehrinin Eskisaray Camii'sinde, babası Abdülkerim Çelebi ve dedesi Ali İbrahim Çelebi'nin yanında bulunmaktadır.[5]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karılgaçlar Duası
- Ant Etkenmen
- Bastırık
- Tilkiden Selam
- Haygidi
- Yolcu
- Garip
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ "NÛMAN ÇELEBİ CİHAN". islamansiklopedisi.org. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.
- ^ Arabacı, H. Murat (2008). "Türkiye'de Kurulan İlk Kırım Türk Teşkilatları" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. s. 49. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ "Numan Çelebicihan kimdir?". yeniakit.com.tr. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.
- ^ "Numan Çelebicihan". Derin Tarih Dergisi, 21.
